Αναζητώντας μία οικονομική λύση για τις καλοκαιρινές διακοπές της οικογένειας και έχοντας απελπιστεί από τις αστρονομικές τιμές καταλυμάτων σε διάφορες περιοχές της χώρας αλλά και των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, αποφασίσαμε να στραφούμε σε μία οικονομική λύση, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στα Βαλκάνια.
Εκτός όμως από το οικονομικό κομμάτι που αφορούσε αυτή η επιλογή, να σου πω ότι τα Βαλκάνια τα αγαπούμε και έχουμε διαπιστώσει στο παρελθόν την γοητεία τους. Το ενδιαφέρον μου κέρδισε η Βόρεια Μακεδονία. Έχοντας πάντα κατά νου ότι εκτός από την εξωτερική πολιτική , υπάρχουν περισσότερα κοινά που μας ενώνουν με τις γειτονικές μας χώρες, δεν δίστασα να επιλέξω την Βόρεια Μακεδονία για ένα οικογενειακό road trip.
Ήταν μάλιστα η πρώτη φορά που θα οδηγούσαμε εκτός συνόρων. Τα απαραίτητα βήματα για ένα ασφαλές road trip, ήταν εκτός από ένα καλό service στο αυτοκίνητο, να επικοινωνήσουμε με την ασφαλιστική εταιρεία για να μας αποστείλουν ηλεκτρονικά την πράσινη κάρτα, απαραίτητη για την κάλυψη αστικής ευθύνης εκτός συνόρων.
Να ξέρεις ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει ισχύ είναι να την εκτυπώσεις (αρκεί και σε λευκό φύλλο Α4 και ας λέγεται πράσινη κάρτα). Θα σου την ζητήσουν οπωσδήποτε στα σύνορα μαζί με ταυτότητες και διαβατήρια. Φρόντισε για καλό και για κακό η ασφάλεια σου να περιλαμβάνει και οδική βοήθεια και να επιβεβαιώσεις, ότι αυτή είναι διαθέσιμη και στην χώρα που θα ταξιδέψεις.
Το ταξίδι μας είχε αφετηρία το εξοχικό σπίτι μας στο Βόλο. Ως πύλη εισόδου επιλέχθηκαν τα σύνορα των Ευζώνων κοντά στο Πολύκαστρο του Κιλκίς, γιατί πρώτος σταθμός θα ήταν η πρωτεύουσα της χώρας, τα Σκόπια. Θα έλεγα ότι είναι τα πιο πολυσύχναστα σύνορα.
Από κει φεύγουν εκατοντάδες αυτοκίνητα για Βαλκάνια και κεντρική Ευρώπη. Βέβαια εμείς ταξιδέψαμε Αύγουστο μήνα, αλλά παρόλα αυτά στην επιστροφή διαπιστώσαμε, ότι τα σύνορα της Νίκης κοντά στην Φλώρινα δεν έχουν καθόλου κίνηση. Να έχεις υπόψη σου ότι για την είσοδο στην γειτονική χώρα, το διαβατήριο σου πρέπει να έχει ισχύ 3 τουλάχιστον μήνες. Μπορείς βέβαια να εισέλθεις στην χώρα με ταυτότητα νέου τύπου.
Αν βέβαια σκοπεύεις να επισκεφθείς και την γειτονική Πρίστινα (Κοσσυφοπέδιο) η ταυτότητα δεν αρκεί διότι χρειάζεται διαβατήριο.
Να σου πω ότι για την ανεύρεση των προορισμών μας αγοράσαμε ένα σχετικά οικονομικό GPS με χάρτες Ευρώπης ( το αντίστοιχο του αυτοκινήτου μας, έχει συγκεκριμένους ευρωπαϊκούς χάρτες και δεν μας εξυπηρετούσε).
Εναλλακτικά μπορείς να χρησιμοποιήσεις off line χάρτες στο κινητό σου, όπως το maps.me ή το sygic,δεδομένου ότι στην Βόρεια Μακεδονία δεν ισχύει περιαγωγή.
Όταν φτάσεις στην χώρα μπορείς ν αγοράσεις τοπική sim. Εμείς πληρώσαμε 8 ευρώ για κάρτα sim της Mtel με διάρκεια 15 ημερών και με 20GB.Ιδανικά βάλε την τοπική sim σε άλλη συσκευή κινητού.
Εγώ σε αντίθεση με το ταξίδι μου στην Γεωργία, αυτή την φορά έβαλα την κάρτα στο κινητό μου που έχει dual sim και παρόλο που χρησιμοποιούσα αποκλειστικά την δεύτερη γραμμή χρεώθηκα την μία μέρα υπηρεσίες περιαγωγής από την ελληνική εταιρεία. Επίσης θα σου πρότεινα να επιλέξεις καταλύματα με δωρεάν wifi.
Να ξέρεις ότι η χώρα είναι πολύ φθηνή για τα ελληνικά πορτοφόλια. Το καύσιμο είναι πολύ οικονομικό (μην ψάξεις για το βενζινάδικο με την χαμηλότερη τιμή). Σ όλη την χώρα , εντός και εκτός πόλεων, οι τιμές είναι φιξ.
Επίσης να σου πω ότι τα καταλύματα είναι ιδιαίτερα οικονομικά. Εμείς νοικιάσαμε διαμερίσματα με κουζίνα, μια και είμαστε οικογένεια, στα 35 ευρώ την βραδιά. Σε ιδιαίτερα οικονομικά πλαίσια κυμαίνονται οι τιμές στα σούπερ μάρκετ, στα καφέ και στα εστιατόρια.
Μην παραλείψεις να φας και σε φούρνους με πολύ οικονομικά αλλά πεντανόστιμα μπουρέκια (είδος πίτας) που οι Σκοπιανοί συνοδεύουν με κεφίρ. Ο πιο δημοφιλής φούρνος με εκλεκτά προϊόντα και τόπος συνάντησης της νεολαίας ήταν ο Silbo. Αν βρεθείς εκεί να κάνεις οπωσδήποτε μία στάση και θα με θυμηθείς.
Εξαιρετικό φαγητό στον δρόμο δοκιμάσαμε και στα καταστήματα Plaset , τα οποία σερβίρουν μία διαφορετική εκδοχή του burger με γέμιση ντονέρ (γύρος με μοσχαρίσιο κρέας, ιδιαίτερα αγαπητός σε μουσουλμάνους που δεν τρώνε χοιρινό).
Νόμισμα
Το νόμισμα της χώρας είναι το δηνάριο MKD (1 Ευρώ ισούται με 61,53 περίπου δηνάρια). Η κάρτα Revolut που χρησιμοποιούμε ως επί το πλείστο για τις συναλλαγές μας σε χώρες εκτός ευρώ, δεν περιλαμβάνει το MKD. Θα βρεις όμως εύκολα να κάνεις συνάλλαγμα σε πολλά κεντρικά σημεία των πόλεων, χωρίς προμήθεια. Μπορείς εξίσου εύκολα να πληρώσεις σε ευρώ ,αλλά τα ρέστα θα είναι σε δηνάρια.
Σκόπια
Τα Σκόπια είναι η πρωτεύουσα της Βόρειας Μακεδονίας. Η πρόσβαση από τα σύνορα των Ευζώνων, είναι εύκολη και γρήγορη. Το οδικό δίκτυο είναι σε καλή κατάσταση.
Το πιο κεντρικό σημείο της πόλης είναι η πλατεία Μακεδονίας, δίπλα στον ποταμό Βαρδάρη (Αξιός).Στο κέντρο της δεσπόζει ένα γιγάντιο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έφιππου στο άλογο του που περιβάλλεται από σιντριβάνι με μικρότερα αγάλματα πολεμιστών και λιονταριών. Πολύχρωμος φωτισμός αλλάζει ανάλογα με την ένταση και τις εναλλαγές του νερού.
Όλοι γνωρίζουμε από την σύγχρονη ιστορία, την προσπάθεια της χώρας μετά την αποκοπή της από την πρώην Γιουγκοσλαβία , στα πλαίσια αναζήτησης μιας εθνικής ταυτότητας, να προσεταιριστεί τον Μέγα Αλέξανδρο, διεκδικώντας ταυτόχρονα κομμάτι της ιστορίας μας και των εδαφών μας. Διεκδίκηση που επισήμως έληξε με την συμφωνία των Πρεσπών.
Εκτός όμως από το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η πλατεία φιλοξενεί πληθώρα αγαλμάτων, επικυρώνοντας έτσι τον χαρακτηρισμό που της έχει δοθεί ως πρωτεύουσα του κιτς ή πρωτεύουσα του Μπρουταλισμού.
Ανάμεσα στα αγάλματα της κεντρικής πλατείας θα ξεχωρίσεις τα αγάλματα του Κύριλλου και του Μεθόδιου που εφηύραν το κυριλλικό αλφάβητο, καθώς επίσης και τα αγάλματα των μαθητών τους Ναούμ και Κλήμη, οι οποίοι διαμόρφωσαν το κυριλλικό αλφάβητο ώστε να είναι πιο προσιτό στον λαό.
Στα Σκόπια υπάρχουν αμέτρητα αγάλματα, τα οποία παράγονται στην χώρα. Τον ακριβή αριθμό τους δεν είναι κανείς πλέον σε θέση να τον γνωρίζει.
Η πλατεία επίσης περιβάλλεται από εστιατόρια και καφέ ενώ σου προσφέρει άπλετη θέα στην παλιά πόλη που βρίσκεται στην απέναντι όχθη. Η παλιά πόλη γνωστή και ως παλιό παζάρι (Old bazaar) αποτελεί βασικό αξιοθέατο, όταν επισκεφθείς την πρωτεύουσα της χώρας. Η εικόνα της, εκ διαμέτρου αντίθετη με την υπερβολή της κεντρικής πλατείας, θα σου θυμίσει κάποιο παζάρι της Πόλης. Η πρόσβαση από την κεντρική πλατεία γίνεται μέσω της πέτρινης Γέφυρας(15ος αι).
Καταστήματα με χρυσαφένια κοσμήματα και πλουμιστά φορέματα , που όμοιά τους είδα στο Καπαρλί Τσαρσί της Κωνσταντινούπολης , πολύχρωμα καφέ, παραδοσιακά μαγαζιά για να πιεις το τσάι σου κ να δοκιμάσεις παραδοσιακά γλυκά . Το αγαπημένο των Σκοπιανών είναι το Τριλέτσε, ένα γλυκό σαν πουτίγκα που έχει ως βασικό συστατικό το γάλα με καραμελένιο σιρόπι.
Επίσης θα έχεις την ευκαιρία να δοκιμάσεις πεντανόστιμα κεμπάπ και φασόλια σε τσουκάλι, παραδοσιακά πιάτα της Βόρειας Μακεδονίας, με σαφής επιρροές από την τούρκικη κουζίνα.
Κατά την περιπλάνηση μας, την προσοχή μου τράβηξε ένα πολύ μικρό παραδοσιακό εστιατόριο, το Cosmos, μπροστά στο οποίο σταματούσε πολύς κόσμος και κυρίως ντόπιοι. Μια και είχε ήδη μεσημεριάσει , μπήκαμε χωρίς δεύτερη σκέψη στο εστιατόριο και βολευτήκαμε σε τραπέζι που μόλις ελευθερώθηκε.
Το τραπέζι μας γέμισε από θεσπέσια κεμπάπ , με ψημένες πίτες, και άλειμμα από κόκκινες ψητές πιπεριές, πεντανόστιμα φασόλια στο τσουκάλι, μαγειρεμένα στον ξυλόφουρνο, φρεσκοκομμένα κρεμμύδια και ψητές πράσινες πιπεριές και μία δροσερή σαλάτα που θυμίζει την χωριάτικη.
Όλοι μας συνεχίσαμε να τρώμε ακόμη και όταν χορτάσαμε γιατί ήταν δύσκολο ν αντισταθείς σ αυτές τις νοστιμιές .Πρέπει ν αναφέρω ότι για όλο αυτό το φαγητό που χόρτασε και με το παραπάνω μία οικογένεια πέντε ατόμων πληρώσαμε 20 ευρώ. Να ξέρεις ότι στην παλιά πόλη πληρώνεις μόνο με μετρητά ( δηνάρια ή ευρώ) γιατί δεν έχουν πουθενά POS.
Πολλές φορές κατά την περιπλάνησή μας στο παλιό παζάρι είχαμε την εντύπωση ότι σεργιανίζαμε στην Πόλη, κάτι που ενισχύονταν και από την φωνή του Μουεζίνη που καλούσε τους πιστούς να προσευχηθούν στο τζαμί.
Γιατί να ξέρεις ότι πολλοί κάτοικοι της χώρας είναι μουσουλμάνοι. Στην Οχρίδα μάλιστα, οι φωνή του Μουεζίνη μπλέκεται με τις ψαλμωδίες του ορθόδοξου ιερέα που αντηχούν από τις εκπληκτικές ορθόδοξες εκκλησίες.
Στο Παλιό Παζάρι θα έχεις την ευκαιρία να περιπλανηθείς την σκεπαστή αγορά με φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά,είδη πρώτης ανάγκης, και αναμνηστικά δώρα, την οποία επισκέπτονται τόσο οι ντόπιοι, όσο και οι τουρίστες.
Στην παλιά πόλη θα επισκεφθείς και το Kapan Han.Πρόκειται για χάνι (15ος αι) που κατασκευάστηκε από τον Σαντζάκ Μπέη και παρείχε κατάλυμα σε εμπόρους αι ταξιδιώτες. Σήμερα, διατηρώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του, στεγάζει εστιατόρια, καφέ και καταστήματα, ενώ στην 10ετία του 90 στέγαζε το πιο δημοφιλές κλαμπ της νεολαίας.
Το Φρούριο Καλέ των Σκοπίων βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο και προσφέρει πανοραμική θέα στην πόλη. Εκεί κοντά θα συναντήσεις και μία μικρή γραφική ορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Αναλήψεως του Σωτήρος (16ος αι) που έχει εκπληκτικό τέμπλο και αγιογραφία που απεικονίζει τον Θεό, κάτι πάρα πολύ σπάνιο στην ορθόδοξη εκκλησία.
Η αλήθεια είναι ότι η ατμόσφαιρα της παλιάς πόλης μας ενθουσίασε. Από την όχθη της παλιάς πόλης, δίπλα στον Βαρδάρη θα δεις να στέκει το αρχαιολογικό μουσείο που στεγάζεται σε κτίριο νεοκλασσικού ρυθμού.
Φιλοξενεί τις συλλογές του, από την προϊστορική ως την σύγχρονη εποχή σε τρία επίπεδα και το εισιτήριο κοστίζει 400MKD. Μπορείς να φτάσεις ως εκεί χρησιμοποιώντας την γέφυρα τέχνης , η οποία φιλοξενεί και στις δύο πλευρές της αγάλματα.
Να ξέρεις ότι όταν βραδιάσει οι γέφυρες που συνδέουν τις δύο όχθες του ποταμού γεμίζουν αμέτρητα μυγάκια τα οποία δεν είναι ορατά, αλλά νιώθεις να σου επιτίθονται. Νομίζω ότι ο πιο “ανώδυνος” τρόπος να διασχίσεις το βράδυ τις γέφυρες είναι να σκύψεις το κεφάλι και να το καλύψεις με ότι έχεις ακόμη και με τα χέρια σου.
Αν βρεθείς στα Σκόπια αξίζει επίσης να επισκεφθείς την ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Κλήμη, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακές διαστάσεις και καμπύλες γραμμές. Εσωτερικά θα εντυπωσιαστείς από τις όμορφες και προσεγμένες αγιογραφίες του ναού.
Μέσα από το αγαπημένο μας Free walking tour με ξεναγό, έναν νεαρό σκοπιανό, τον Ντάριο, επισκεφθήκαμε τα κυριότερα αξιοθέατα της πόλης.
Ενδιαφέρον σημείο επίσκεψης αποτελεί το σπίτι-μνημείο (Memorial House of Mother Tereza)που έχει αφιερωθεί στην σκοπιανή μοναχή Μητέρα Τερέζα . Είναι παγκοσμίως γνωστή για την φιλανθρωπική της δράση και το ιεραποστολικό της έργο στην Ινδία. Έχει βραβευθεί με Νόμπελ Ειρήνης και έχει ανακηρυχθεί σε Αγία από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η είσοδος είναι δωρεάν και περιλαμβάνει εκθέματα που σχετίζονται με την ζωή και το έργο της.
Η πύλη της Μακεδονίας αν και μετρά μόλις 13 χρόνια από την κατασκευή της, η οποία θυμίζει αψίδα θριάμβου, κοσμείται από αγάλματα και είναι αφιερωμένη στην 20ετή Ανεξαρτησία της χώρας.
Ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός των Σκοπίων (1938) είναι ένα από τα ιστορικά κτίρια της πρωτεύουσας. Ο σεισμός 6,1ρίχτερ που έπληξε τα Σκόπια το 1963 του προκάλεσε σημαντικές καταστροφές (τα 2/3 του κτιρίου κατέρρευσαν) , ενώ το ρολόι στην πρόσοψή του έχει σταματήσει από τότε. Στο τμήμα που διασώθηκε, λειτουργεί πλέον το μουσείο σιδηροδρόμων.
Αυτό που μας παραξένεψε στα Σκόπια ήταν η πρόσοψη πολλών κτιρίων στα οποία διακρινόταν το τούβλο της οικοδομής και όχι το τούβλο που χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό υλικό. Δεν ξέρω αν αυτό το φαινόμενο σχετίζεται με τον Μπρουταλισμό που διακρίνει την αρχιτεκτονική της πόλης, αλλά σίγουρα ήταν αξιοπερίεργο και έδινε μια εντύπωση εγκατάλειψης. Την εντύπωση αυτή ενίσχυε η πληθώρα των σκουπιδιών σε διάφορα σημεία της πόλης, λίγο πιο μακριά από το κέντρο.
Κατά τις περιπλανήσεις μας στα Σκόπια (αλλά και στην Οχρίδα) συναντήσαμε πολλά Καζίνο, κάτι που μαρτυρά ότι τα Σκόπια αποτελούν προορισμό για τυχερά παιχνίδια.
Φαράγγι Μάτκα
Το Φαράγγι Μάτκα (Matka Canyon), μόλις 20 χλμ μακριά από την πόλη των Σκοπίων, αξίζει οπωσδήποτε για μια ημερήσια εκδρομή. Από το φράγμα που χτίστηκε το 1938, δημιουργήθηκε η τεχνητή λίμνη Μάτκα που περιβάλλεται από πανύψηλα βράχια και καταπράσινη βλάστηση.
Μπορείς ν απολαύσεις την ομορφιά του τοπίου περπατώντας στα μονοπάτια δίπλα στην λίμνη ή απολαμβάνοντας τον καφέ σου και το φαγητό σου στα παρακείμενα μαγαζιά.
Εναλλακτικά μπορείς να κάνεις βαρκάδα με 4 ευρώ το άτομο (διάρκεια 30λεπτά) και ν απολαύσεις τα καταπράσινα νερά της λίμνης και την επιβλητική ομορφιά του φαραγγιού. Υπάρχει επίσης βάρκα που θα σε οδηγήσει στο υποθαλάσσιο σπήλαιο Βρέλο που υπάρχει στην περιοχή και το βάθος του είναι ακόμη απροσδιόριστο. Η βαρκάδα ως εκεί κοστίζει 8 ευρώ, αλλά όταν πήγαμε εμείς δεν υπήρχε διαθέσιμο δρομολόγιο.
Μπορείς επίσης ν απολαύσεις καγιάκ ή μια βουτιά στα δελεαστικά νερά της λίμνης. Ότι και αν επιλέξεις , σε διαβεβαιώ , ότι μια απόδραση ως εκεί, θα σ εντυπωσιάσει. Αν δεν διαθέτεις το δικό σου αυτοκίνητο ,υπάρχουν και τα δημόσια ΜΜΜ.
Επιπλέον θα βρεις οργανωμένες εκδρομές, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την επίσκεψη σε παραδοσιακό χωριουδάκι και στον Σταυρό της Χιλιετίας (2000), μνημείο που τιμά τα 2000 χρόνια του χριστιανισμού στην περιοχή, χάρη στον Απόστολο Παύλο.
Βρίσκεται στο όρος Βόντνο και αποτελεί έναν από τους ψηλότερους σταυρούς παγκοσμίως (66 μέτρα). Η πρόσβαση γίνεται και με τελεφερίκ και σου προσφέρει μία εκπληκτική θέα.
Οι τρεις διανυκτερεύσεις στα Σκόπια είναι αρκετές για να κάνεις τις βόλτες σου, κυρίως στο Παλιό Παζάρι που αξίζει, να εκδράμεις ως το φαράγγι Μάτκα και την γύρω περιοχή. Την τέταρτη ημέρα ξεκινήσαμε πρωί από την πρωτεύουσα με κατεύθυνση την Λίμνη Οχρίδα (174χλμ απόσταση) ,για την οποία είχαμε ακούσει τα καλύτερα και ανυπομονούσαμε να την γνωρίσουμε.
Οικογενειακές περιπλανήσεις στην γειτονική Βόρεια Μακεδονία (μέρος Α)
Το road trip μας πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2025.
